Elektrik tesislerinde arızaları minimuma indirmek için teknoloji ilerledikçe yeni cihazlar üretilmektedir. Asenkron motorların kalkınma anında şebekeye verdiği zarar büyük derecededir. Bu sebeple oluşabilecek arızaları azaltmak için yol verici cihazlar geliştirilmiştir.
Asenkron motorlara yol verme denildiğinde ilk aklımıza gelen yolverme yöntemi yıldız-üçgen yolverme yöntemidir. Oysa ki yıldız-üçgen yol verme yöntemi oldukça eski yöntemdir. Günümüz teknolojisinde çeşitli cihazlar üretilmiştir. Bu cihazlar sayesinde daha az kayıplarelde edilerek yıldız-üçgen kullanımı pek tercih edilmemektedir.
Yıldız-üçgen yol vermede iki sınırlama söz konusudur. Bunlar;
► Akım kontrolü ve moment kontrolü söz konusu olmaması
► Yıldız bağlantıdan üçgen bağlantıya geçişte ani akım ve moment değişikleri meydana gelmesidir. Bu durum tesisler için istenilmeyen bir durumdur.
Aslında yumuşak yol vericilerin yaptığı görevi, yıldız-üçgen veya diğer yol verme yöntemleri ile yapmak mümkündür. Ancak günümüzde geliştirilen mikroişlemci tabanlı cihazlar ile yukarıdaki sınırlamaları geçmek mümkündür.
Yumuşak Yolvericilerin (Sof Starter) Çalışma Prensibi
Soft starterler şebeke ile motor arasına bağlanırlar. Soft starterlerde, motora uygulanan gerilim ve motor akımı izlenerek ayarlanır. Mikroişlemci tabanlı olmasıyla kontrol sistemleri ile donatılmış yol vericiler motordaki tork-akım ilişkisini zamana bağlı olarak ayarlamasıyla, motorun devreye girmesi çıkması darbe yapmadan gerçekleşmektedir. Yumuşak denilmesinin sebebi bu yüzdendir. Yumuşak yol verici ile motora tatbik edilen gerilim değerinin istenilen değere göre düzeltilmesi, motorlarda frenleme yapılması, kalkış-duruş süresi ayarları yapmak mümkündür. Ayrıca fazladan enerji kontaktörüne gerek yoktur.
Uygulama Alanları
Soft starterlerin uygulama alanlarına bakacak olursak oldukça geniştir.
► Testereler,
► Presler,
► Karıştırıcı ve Mikserler,
► Santrifüj Pompaları,
► Kompresörler,
► Fanlar ve Üfleyiciler,
► Kırıcılar,
► Hidrolik Sistemler,
► Klimalar,
► Yürüyen Merdivenler.
